Wat is Citroenzuur
Algemene informatie
Citroenzuur is een veelzijdige en natuurlijk voorkomende organische verbinding die een belangrijke rol speelt in verschillende aspecten van ons dagelijks leven. Het wordt beschouwd als een van de meest voorkomende organische zuren en is te vinden in verschillende soorten fruit, vooral in citroenen en andere citrusvruchten. Naast het natuurlijk voorkomen wordt citroenzuur ook op grote schaal geproduceerd via fermentatieprocessen en wordt het gebruikt in tal van toepassingen, variërend van voedsel en dranken tot schoonmaakmiddelen en farmaceutische producten.
Citroenzuurpoeder staat bekend om zijn zure en frisse smaak en wordt vaak gebruikt als een smaakversterker en zuurteregelaar, het versterkt de werking van antioxidanten en voorkomt de bruining van fruit en producten met vruchten. Het helpt ook om voedsel en dranken te conserveren en zo bederf te voorkomen door de groei van bacteriën en schimmels te reguleren, waardoor voedsel langer vers blijft. Citroenzuur voegt een verfrissende en zure smaak toe aan producten zoals frisdranken, snoepjes, vruchtensappen en ijs.
Citroenzuur heeft ook een breed scala aan toepassingen in de schoonmaak. Het kan
gebruikt worden als een milieuvriendelijk reinigingsmiddel en is een
schoonmaakmiddel bij kalkaanslag, vet en algen, haalt roest weg bij metalen
voorwerpen en is een natuurlijke toiletreiniger. Het wordt vaak aangetroffen in allerlei huishoudelijke schoonmaakmiddelen en vaatwasmiddelen.
Citroenzuur wordt gebruikt in persoonlijke verzorgingsproducten zoals shampoos, conditioners en bodywashes om de pH van de producten aan te passen en hun prestaties te verbeteren. Ook in het thuisgebruik kun je citroenzuur verwerken in DIY recepten voor persoonlijke verzorging.
De veelzijdigheid en brede toepasbaarheid van citroenzuur maken het een waardevolle stof in ons dagelijks leven. Of het nu gebruikt wordt om voedsel op smaak te brengen, oppervlakken schoon te maken of medicijnen te formuleren, citroenzuur speelt een essentiële rol in verschillende industrieën en biedt talloze voordelen voor consumenten.
Toepassingen voor thuis
Ook voor thuis is citroenzuurpoeder een enorm handig multifunctioneel poeder! Op allerlei terreinen kun je citroenzuurpoeder gebruiken: culinair, huishoudelijk, in de persoonlijke verzorging en voor klussen en hobby's. Je maakt onder andere je drankjes er langer houdbaar mee, gebruikt het bij het poetsen, tovert het om tot badbruisballen en deodorants en ontkalkt er je huishoudelijke apparaten mee.
Een echte huis, tuin en keukenkameraad! Klik in het menu op infotheek of op één van de knoppen onderaan deze pagina voor vele tips, toepassingen en recepten met citroenzuurpoeder.
Eigenschappen
Moleculaire formule: C6H8O7
Moleculair gewicht: 192,13 g/mol
Uiterlijk: kleurloos, kristallijn poeder of transparante, kleurloze kristallen
Smaak: zuur, zure smaak
pH-waarde: 1.6 - 1.8
Oplosbaarheid: zeer oplosbaar in water
Bij een hogere watertemperatuur lost citroenzuur sneller op.
Veiligheid
Citroenzuur wordt over het algemeen als veilig beschouwd voor voedsel- en cosmetisch gebruik, maar het kan irriterend zijn voor de huid en ogen. In hoge concentraties kan citroenzuur chemische brandwonden veroorzaken en moet het voorzichtig worden gehanteerd.
Bewaaradvies
Bewaar citroenzuur op een koele, droge plaats, uit de buurt van warmte en vocht.
Houd citroenzuur buiten het bereik van kinderen en huisdieren.
Productieproces van citroenzuur
Citroenzuurpoeder wordt geproduceerd door een proces genaamd fermentatie. Hier is een gedetailleerde beschrijving van het productieproces:
- Grondstoffen: Het fermentatieproces begint met het verkrijgen van suikerrijke materialen die als grondstoffen dienen. Dit kunnen verschillende bronnen zijn, zoals suikerbieten, suikerriet, maïs of zelfs afvalproducten uit de voedingsindustrie, zoals melasse of maiszetmeel.
- Fermentatie: De grondstoffen worden onderworpen aan een fermentatieproces met behulp van schimmels of bacteriën, meestal van het geslacht Aspergillus of Saccharomyces. Deze micro-organismen zetten de suikers om in citroenzuur door middel van een biochemische reactie.
- Groei en fermentatiecontrole: Tijdens de fermentatie worden de micro-organismen gekweekt in een geschikte omgeving, zoals een fermentor. De temperatuur, pH-waarde en zuurstofniveaus worden nauwkeurig gecontroleerd om optimale groei en citroenzuurproductie te bevorderen.
- Citroenzuuroogst: Na een bepaalde periode van fermentatie is de concentratie van citroenzuur in de vloeistof toegenomen. De vloeistof wordt vervolgens gescheiden van de biomassa en andere onzuiverheden door filtratie of centrifugatie.
- Citroenzuurconcentratie: De verkregen vloeistof met citroenzuur wordt verder geconcentreerd door middel van verdamping, kristallisatie of omgekeerde osmose. Dit resulteert in een geconcentreerd citroenzuurproduct.
- Droging en malen: Het geconcentreerde citroenzuur wordt gedroogd tot poedervorm, meestal door middel van spuitdroging of vriesdrogen. Het gedroogde poeder wordt vervolgens fijngemalen tot een uniforme korrelgrootte.
- Verpakking: Het citroenzuurpoeder wordt verpakt in geschikte verpakkingen, zoals zakken, drums of potten, om de kwaliteit en houdbaarheid te behouden.
Achtergrond & geschiedenis
In hoge concentraties komt het voor in citrusvruchten, maar ook in
kiwi, aardbeien en ander zacht fruit. Commercieel wordt het gemaakt door
fermentatie van melasse door de schimmel Aspergillus niger. Citroenzuur
is een stof die voorkomt in iedere lichaamscel, het is een onderdeel
van de zogenaamde Krebs- of citroenzuurcyclus. De citroenzuurcyclus is
het laatste deel van een serie chemische reacties, waarbij suiker
omgezet wordt in energie. Aangezien iedere lichaamscel energie nodig
heeft, bevat iedere cel de citroenzuurcyclus en dus ook citroenzuur.
Een
gemiddelde volwassen mens zal 1,5 kg citroenzuur per dag metaboliseren
tijdens de celademhaling. Hier wordt citroenzuur gevormd uit de
verbranding (oxidatie) van suikers, vetten en eiwitten tot CO2 en water.
Hierbij komt energie vrij, die de cellen dan zullen gebruiken om van te
leven. Tegenwoordig wordt deze cyclus op de middelbare school bij
biologie behandeld. Zonder citroenzuur kunnen we niet bestaan, het zorgt voor de energie (ATP) van al onze cellen.
Deze
citroenzuurcyclus werd ontdekt door de Duitse arts en biochemicus Hans
Adolf Krebs (1900-1981), die hiervoor in 1953 de Nobelprijs voor
Geneeskunde kreeg. Dit is de oudste manier om citroenzuur te produceren.
De methode om citroenzuurkristallen uit citrusvruchten te isoleren werd
einde 18e eeuw voor het eerst uitgevoerd door Carl Wilhelm Scheele
(1742-1786).